İngilizcede, Türkçe anlamı “moda suçu” anlamına gelen “fashion crime” diye bir terim var. Genel anlamda göze garip gelen moda akımları ya da birbiriyle uyumsuz giyim parçalarının bir arada kullandığı süre dillendirilir. Bu masum ve abartılı tanımın geçenlerde gerçek anlamında kullanıldığına şahit olduk.
Lüks kıyafet tasarımlarıyla malum meşhur modacı Jean Paul Gaultier, “müze” anlamına gelen “Le Musée” adlı kapsül seçkide sanatı ve Rönesans’ı onurlandırmak için büyük ustaların yapıtlarına tasarımlarında yer verdi. Bluzların, pantolonların, eteklerin ve elbiselerin üstünde Botticelli’nin “Venüs’ün doğuşu”, Michelangelo’nun “Âdem’in Yaratılış”ı ve Rubens’in “Üç Güzeller” benzer biçimde simgesel yapıtların yer almış olduğu koleksiyonun tanıtım sürecinde ise Gaultier, moda fotoğrafçısı Elizaveta Porodina, yaratıcı yönetmen Georgia Pendlebury ve set tasarımcısı César Sebastien benzer biçimde alanında mühim olan isimlerle çalıştı.
Tüm ayrıntılarıyla özenle ilgilenilen seçkideki giysilerin satış kıymeti Jean Paul Gaultier’in Instagram hesabındaki paylaşımlara gore 150 ile 590 Avro arasındaydı. Sadece Sandro Botticelli’nin “Venüs’ün Doğuşu” tablosuna ev sahipliği icra eden Uffizi Galerisi, yapıtın imajının müzenin izni alınmaksızın kullanılmasından dolayı moda evine dava açma sonucu aldı. İtalyan kültürel miras yasalarına gore, kamuya ilişkin sanat yapıtlarının ticari amaçlı kullanımı için izin alınması ve bir ücret ödenmesi gerekiyor. Sadece meşhur moda evinin hiçbir şey yapmadan tablonun görsellerini kullanmasının arkasından dünyanın en etkisinde bırakan Rönesans koleksiyonuna haiz olan müzenin hukuk departmanı, firmaya ticari antak kalma yapması yada tasarımlarını piyasadan çekmesi mevzusunda resmi bir talep gönderdi. Müze tarafınca piyasaya çıkan son açıklamaya gore, ikazlarının tasarımcı tarafınca göz ardı edilmesi sonucu müze mevzuyu mahkemeye taşımaya karar verdi.
WARHOL DA YAPMIŞTI AMA…
Olasılıkla daha evvel internette, ufak mağazalarda ya da sokaklarda Botticelli resimlerinin basılı olduğu ticari ürünler görmüşüzdür. Hatta sanat evveliyatına baktığımızda, sanatçılar içinde sanat eserlerini “kendine mal etme” yaygın bir durumdur. Kendine mal etme eylemi, evvel mevcud örneksiz bir sanat yapıtını kullanarak sanatçıların yeni yapıtlar yaratmasıdır. Bir görüntünün yada nesnenin kasıtlı olarak yeni bir bağlama “kopyalanması” sonucu yapıtlar çoğu zaman tekrardan yorumlanarak sanat alanında değişik tartışmaların ve görme biçimlerinin doğmasını sağlar. Mesela, Dali, Duchamp, Warhol bu yöntemle yeni eserler ve fikirler üretmişlerdir.
Sadece burada bir kurum tarafınca yaratıcılığa engel olunan bir durum var benzer biçimde gözükse de hem de 537 senelik sanat eserinin görüntüsünün daha evvel eşi benzeri zor rastlanacak kalitede tekrardan basılması ve görüntünün yalnızca bir giyim mağazasında ürün satmak için kullanıldığını görüyoruz. Mevzu hakkında ortaya çıkan tartışmalar ise moda ve sanat dünyasını ilerleyen günlerde epey karıştıracak benzer biçimde.
Yoruma kapalı.